Geschiedenis


Tijdens het bouwen van het project Valweg kwam ik veel dingen te weten over de geschiedenis van de boerderij van mijn opa en oma. Het leek me leuk om hier ook wat aandacht aan te besteden op de website. Dit geeft in ieder geval wat meer kleur aan het diorama.

De boerderij is omstreeks 1902 gebouwd door de vader van mijn opa. Mijn opa is geboren in een bedstee. Er waren er 2 in de boederij, die rechtstreeks toegankelijk waren vanuit de woonkamer via openslaande deuren. Deze hebben er gedurende de hele levensduur van de boerderij gezeten. Ze werden alleen niet meer gebruikt.

Bovenstaande foto is één van de oudste foto's van de boerderij en is waarschijnlijk gemaakt tussen 1948 en 1954. Het is wel speciaal dat de oudste foto van de boerderij een luchtfoto is. Dat kom je niet vaak tegen.

De stenen schuur achter op het erf is op deze luchtfoto net gebouwd en ziet er nog erg strak uit. Misschien was dit ook wel de reden om de luchfoto te maken. De 2 houten schuren links achter op het erf en rechts naast de werkgoot zijn op deze foto nog niet gebouwd. Deze zijn pas gebouwd ergens in de jaren '60. Ook kan je zien dat vlak voor de voorgevel nog een boom staat. Deze is na de verbouwing van 1954 verdwenen. De perenboom rechts naast het woonhuis stond er al. Deze was toen al minstens 10 jaar oud.

Hiernaast staan 2 foto's van de boerderij, die zijn genomen na de verbouwing van 1954. De voortuin was destijds nog helemaal een tuin vol planten, bloemen en struiken. Pas later is dit een gazon geworden.

valweg valweg
valweg valweg

Het woonhuis is voorzien van een nieuwe betonnen latei en een nieuw kozijn. Ook het raam van de keuken (rechts naast het woonhuis) is vervangen. Dit is op deze foto's echter niet echt goed te zien.

Bovenstaande foto is gemaakt op 29 mei 1974. Ik was toen 2 jaar oud. Dit is na de verbouwing in 1972 (mijn geboortejaar dus). Aan de buitenkant is echter weinig veranderd bij deze verbouwing. Met name de douche en het toilet zijn in 1972 verbouwd.

Het raam in de muur van de werkgoot is dichtgemetseld bij de verbouwing in 1954. Net linksachter de perenboom kan je de iets lichtere stenen nog zien zitten. Ook het gazon voor het huis is aangelegd.

Aan de boerderij is vanaf dit moment weinig meer veranderd tot aan de sloop in 1998. Even afgezien van alle zaken die ik in mijn jeugd onopzettelijk heb gesloopt in en rondom de boerderij, onder andere bij het bouwen van hutten in "Het Wilde Westen". Zo noemde we de groenstrook links naast de boerderij, die diende als windbreker. Dit was zo ongeveer een paradijs waar je kon schuilen voor ouders die naar huis wilden.

Op de foto hiernaast sta ik op het grintpad voor het woonhuis van de boerderij. Het houten hek was daar speciaal geplaatst zodat mijn specialiteit "ontsnappen uit tuinen" werd ontmoedigd. Mijn ontevreden blik omtrent dit ontmoedigingsbeleid spreekt boekdelen.

Deze foto van mijn opa op z'n tractor is gemaakt omtrent 1980. Het gebouw rechts is het achterste gedeelte van de grote schuur, ofwel de stierenstal. De lange stenen schuur, met de houten deuren zie je op de achtergrond. Deze schuur was toen ongeveer 30 jaar oud en begon tekenen van verval te vertonen.

In 1981 ging in de gemeente Westvoorne de zogenaamde ruilverkaveling van start. Dit was een eenmalig project om de diverse stukken landbouwgrond, die boeren hier en daar in bezit hadden onderling te herverdelen en dit land zoveel mogelijk te concentreren rondom de locatie van het betreffende boerenbedrijf, waarbij het totale oppervlakte van het land gelijk moest blijven.

Dit betekende voor de Valweg dat de grond links en rechts van het oorspronkelijke erf en naastgelegen wei werd uitgebreid met een extra wei links en een boomgaard rechts. Tot op de dag van vandaag is dat de indeling van het perceel.

Tevens werd in dat jaar de Westvoorneweg aangelegd. Deze kwam haaks op de oorspronkelijke Valweg en de parallel gelegen Molendijk te liggen. Een nieuw kruispunt van Westvoorneweg en Valweg betekende dat de het gedeelte van oude Valweg dat voor de boerderij langs liep werd verlegd. Vlak voor de oprit het erg op maakt de valweg een flauwe bocht na rechts en maakt dan de verbinding met de Westvoorneweg.

De 2 foto's hiernaast zijn gemaakt tijdens de graafwerkzaamheden bij het verleggen van de sloten en het verleggen van de Valweg. In de daarop volgende periode van 1981 tot 1990 zijn er erg weinig foto's gemaakt van de boerderij. Ik heb er althans geen kunnen vinden in de diverse fotoboeken. De foto's hieronder zijn gemaakt omstreeks 1990.

Op de onderste foto is te zien hoe de Valweg liep voor de aanleg van de Westvoorneweg. De sloten aan beide zijden zijn gedempt. De huidige valweg maakt (buiten beeld) de flauwe bocht. Het nieuwe stuk asfalt verbindt de oprit met de nieuwe Valweg.

valweg valweg valweg valweg
valweg valweg valweg

Bovenstaande foto's zijn gemaakt in de periode dat ik zelf in de boerderij woonde. Vooral van de winterfoto krijg ik het alweer koud als ik er naar kijk. Er was één petroleumkachel in het hele huis, die eigenlijk op en kapot was, dus het was op z'n tijd best frisjes in huis.

De petroleumkachel, inclusief een stuk schoorsteen, is zelfs nog een keer zo goed als in mijn gezicht ontploft toen ik hem probeerde aan te steken. Foto's die aan de schoorsteenmantel hingen vlogen door de kamer en de hele woonkamer zat onder een dikke laag roet. Ik zelf overigens ook. Mijn haar stond zo ongeveer naar achteren geblazen en vol roet. Schoonmaken van de kamer kostte zo ongeveer 2,5 uur en ik heb nog 2 maanden roet geproefd tijdens het eten. De pure romantiek van het plattelandsleven dus.

valweg

Deze foto's zijn gemaakt ergens rond 1997 of 1998. Ze laten de achterkant van de boerderij zien. Deze foto's zijn voor zover ik weet de enige foto's die ooit van de achterkant zijn gemaakt. Je denkt er over het algemeen niet zo snel aan om "zomaar" van het rommelige erf foto's te maken.

Juist deze foto's geven erg veel informatie over hoe de dingen waren die je niet zo snel herinnert. Waar zat het luik van het hooi? Waar zaten precies de deuren? Dat soort dingen.

Ook de mesthoop is niet perse een object dat men doorgaans vaak op de foto zet. Ook deze foto was voor het bouwen van de Valweg in model erg waardevol. Ik was bijvoorbeeld vergeten dat er voor de schuur links naast de boerderij bomen stonden.

valweg valweg valweg
valweg valweg

Dan is het in 1998 zo ver dat de boerderij gesloopt wordt. De boerderij heeft tegen die tijd alweer bijna 3 jaar leeg gestaan. Waarschijnlijk zou het hele pand onbewoonbaar zijn verklaard.

Als eerste zijn alle oud Hollandse dakpannen van het dak gehaald. Deze schenen inmiddels behoorlijk schaars te zijn geworden. Ook zijn alle ijzeren frames van de schuren uit de muren gehaald. Op de foto hierboven is ook te zien dat de perenboom inmiddels ook is verdwenen.

De boerderij is bijna een eeuw oud. Balken in de grote schuur zijn op het einde van hun leven en het dak is verzakt. Renovatie is eigenlijk geen optie. Het zou een kwestie zijn van de complete boerderij afbreken en weer opbouwen.

valweg

De muren zijn enkelsteens en bij de eerst tik van de graafmachine tegen de grote schuur begint deze te zwabberen en schudden als pudding. Bij de 2e tik valt de schuur dan ook als een kaartenhuis in elkaar. De hele sloop heeft meen ik nog geen halve dag geduurd. Alles lag redelijk snel plat.

Op zich zijn de foto's wel erg sfeervol. Het is een donkere en regenachtige dag. Het is toch wel sneu om de boerderij zo half gesloopt te zien staan.

Uiteindelijk blijft er een grote leegte over op de plek waar de boerderij heeft gestaan. Reden te meer om die leegte weer op te vullen met een sfeervol diorama!

valweg valweg valweg
valweg

Valweg mijlpalen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1902

Boerderij gebouwd.

Omstreeks 1950

Stenen schuur aan de achterkant van het erf gebouwd.

1954

Verbouwing. De 2 ramen in de voorgevel vervangen door 1 kozijn. Binnen wordt een vaste trap naar de 2e etage gebouwd.

Omstreeks 1960

De 2 houten schuren gebouwd.

1972

Verbouwing. Douche verbouwd en toilet verplaatst.

1981

De valweg wordt verlegd.

1996

Boerderij komt leeg te staan.

1998

De boerderij gesloopt.